Werken volgens verschillende culturen

Cultuur speelt een belangrijke rol bij het definiëren van de voorwaarden waaronder mensen zo veel mogelijk energie krijgen op het werk en de manier waarop organisaties die energie zo effectief mogelijk kunnen kanaliseren om optimale resultaten te behalen. Deze ‘zachte’ kant van het bedrijf verklaart vaak het onderscheid tussen de best presterende bedrijven en de bedrijven die achterblijven. Goed presterende bedrijven finetunen de bedrijfsactiviteiten, de organisatie, de strategie, de mensen en de cultuur om de compatibiliteit te optimaliseren en een gevoel van onderlinge verbondenheid te creëren dat de best mogelijke prestaties oplevert.

Omgaan met het verschil

Gewoontes uit verschillende culturen, met name uit culturen die vreemd en onbekend zijn voor de waarnemer, worden vaak gezien als ‘niet normaal’. De reden hierachter is wel te verklaren. De meeste mensen bestempelen iets onbekends, vaak onbewust, als vreemd gedrag. Iedereen doet dit in zekere mate en het is een volkomen normale reactie op het zien van iets dat afwijkt van wat we gewend zijn en waar we in geloven. Waar het echter mis kan gaan, is als mensen een waardeoordeel toekennen aan de culturele aspecten die iedereen anders maken. Geen enkele cultuur is beter of meer waard omdat de kenmerken ervan in een bepaald hokje passen. De sleutel tot het omgaan met de verschillen en het bereiken van wederzijdse acceptatie is te begrijpen en erkennen dat het prima is dat sommige culturen inderdaad verschillend zijn.

Nederland versus Japan

Een simpel voorbeeld (en wellicht een beetje cliché) is een vergadering met een internationale klant. Per cultuur zijn er bijvoorbeeld verschillende manieren om een vergadering te beginnen. Een stereotiepe Nederlander trapt meestal af door over een externe factor te klagen, zoals het weer of het openbaar vervoer. Vaak communiceren Nederlanders ook heel direct. Dit kan door sommige mensen als onbeleefd of aanvallend worden ervaren. Toch verwachten ze zelf ook zo direct te worden benaderd.

Japanners zijn zo’n beetje het tegenovergestelde. De Japanse cultuur is er een met de minste directe communicatie. Als antwoord op een gesloten vraag zegt een Japanner vaak ‘ja’, zelfs als hij of zij eigenlijk ‘nee’ wil zeggen of ‘misschien’ bedoelt. In de Japanse cultuur kunnen de meeste mensen het verschil tussen deze reacties herkennen (vraag ons niet hoe), maar in gesprekken tussen personen met verschillende culturen kunnen dit soort dingen vaak voor miscommunicatie zorgen.